Manifest ‘Het Huis op de Rots: voorstellen voor stabiele relaties en gezinnen’ Een initiatief van ChristenUnie, Leger des Heils, GIDS Netwerk en ons

We hebben ons blindgestaard op het individu. Het idee is ontstaan dat ieder mens zelf verantwoordelijk is en kan zijn voor zijn geluk. We maken ons zorgen over onze samenleving die het individu op één zet. We zien eenzaamheid toenemen, echtscheidingen oplopen, jonge mensen ongelukkig zijn. De gevolgen hiervan blijven niet beperkt tot de privésituatie. Kinderen uit gebroken gezinnen doen gemiddeld genomen vaker een beroep op jeugdzorg (Bron: NJi). En de vraag naar woningen is mede als gevolg van echtscheidingen gestegen.

Stabiele relaties zijn veilig, liefdevol en stimulerend. We bouwen aan het verhaal dat deze relaties mogelijk zijn, dat we daar ook iets voor moeten doen en dat heel vaak herstel nodig is. We gaan zorgen dat we iets in handen krijgen om zelf te bouwen aan relaties. We gaan zorgen dat hulp beschikbaar en toegankelijk is als dat echt nodig is. En we proberen schade te beperken als scheiden onvermijdelijk is. Waarbij de ervaring is dat scheiden soms ook een nieuw begin kan zijn.

Het is allereerst onze eigen verantwoordelijkheid om te bouwen aan sterke relaties. En onze kinderen daarin voor te leven. We zoeken de oplossingen in het gewone leven. Maatschappelijke organisaties hebben daarin een activerende rol. Daarnaast zijn er situaties die gebaat zijn bij professionele hulp. De gevolgen van problemen in relaties en gezinnen dragen we als samenleving. Daarom vinden we dat naast de eigen verantwoordelijkheid en het maatschappelijke middenveld ook de overheid een rol heeft.

Met het manifest willen we het gesprek openen. En oproepen: doe mee, bouw mee. Wij zijn 4 verschillende organisaties, met verschillende rollen en op onderdelen verschillende opvattingen. Tegelijk vinden wij elkaar hierin: investeer in relaties. In elkaar. Voor elkaar. Zo jong als je bent, zo oud als je je voelt. We doen daarvoor 7 voorstellen.

1. Jeugdhulp betekent gezinshulp

Er zijn veelbelovende lokale experimenten die laten zien dat hulp aan ouders, hun relatie en het gezin leidt tot lagere kosten in de jeugdzorg. Waardoor kinderen de kans krijgen om patronen te doorbreken. Die experimenten moeten opgeschaald worden.

2. Opvoedcursussen

Het krijgen van een kind is een levensveranderende gebeurtenis. Zowel praktisch als emotioneel komen we in een rol met grote verantwoordelijkheid. Wat zijn (emotionele) behoeften van een kind en hoe veranderen deze gedurende verschillende fasen in het opgroeien? En wat vraagt dat van iemand als ouder? Het volgen van een opvoedcursus en een relatiecursus na geboorte zou gewoon moeten zijn, want elke ouder kan een steun in de rug gebruiken.

3. Een leven lang leren

Niet alleen als (jonge) ouder zijn handvatten voor het leven nuttig. Ook als puber, jong volwassene of partner heb je soms behoefte aan iemand die je op weg helpt. Hoe communiceer je gezond in een relatie? Wat vind je belangrijk in een toekomstige partner? Hoe raak je elkaar niet kwijt in de drukte van alledag? Antwoorden op deze vragen kunnen veel problemen voorkomen. We slaan als coalitie de handen ineen om met relatietherapeuten en vrijwilligersorganisatie vanuit verschillende disciplines gericht cursusaanbod te ontwikkelen en/of toegankelijk te maken.

4. Ruimte voor gezinnen: zorgverlof

In het gezinsleven vraagt het veel om alle ballen in de lucht te houden. Als er dan nog iets bijkomt, bijvoorbeeld ziekte van een kind of een grootouder, dan wil je de mogelijkheid hebben om korte tijd minder te werken om te kunnen zorgen. Het moet makkelijker worden om zorgverlof op te nemen, ook voor langdurige mantelzorg, waarbij het loon voor een groot deel wordt behouden.

5. Gevolgen in beeld

We vragen het SCP om de ontwikkelingen in relaties en als gevolg daarvan gezinnen te monitoren. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar maatschappelijke gevolgen en kosten als gevolg van gebrokenheid in gezinnen. Met als doel passend aanbod te ontwikkelen om relaties en gezinnen te ondersteunen om te floreren.

6. Toegang tot relatietherapie

In elke relatie wisselen harmonie en disharmonie zich af. Cruciaal is de verbinding te herstellen. Dat vraagt dat we in het gewone leven daarover praten en daarin leren. Er is veel ondersteuning beschikbaar, Professionele hulp maar vooral ook aanbod via vrijwilligersorganisatie en (zelfhulp)boeken. Want niet alles is zorg. Soms komen mensen echter niet verder zonder professionele hulp. We willen dat er dan voor meer mensen toegang is tot relatietherapie, ongeacht waar je woont, hoe oud je bent en wat er in je portemonnee zit. We weten dat de kosten voor therapie te verwaarlozen zijn in relatie tot de kosten die voortvloeien uit gebrokenheid in gezinnen. Daarom willen we onderzoeken wat het meest effectief is. Zorgverzekeraars kunnen relatietherapie bijvoorbeeld opnemen in de aanvullende verzekering.

7. Gezinsvertegenwoordigers en scheidingsloketten

Als ouders scheiden of uit elkaar gaan heeft dat invloed op het kind. Helemaal wanneer dat leidt tot een vechtscheiding zijn de gevolgen groot. Het is belangrijk dat in zulke gevallen ouders vroegtijdig kunnen worden ondersteund. Daarom willen we dat er betere begeleiding bij een scheiding is door bijvoorbeeld een landelijke inzet van gezinsvertegenwoordigers en lokale scheidingsloketten.